NUMARALI
HADİS-İ ŞERİF:
1 - (1627) حدثنا
أبو خيثمة
زهير بن حرب
ومحمد بن مثنى
العنزي
(واللفظ لابن
المثنى) قالا:
حدثنا يحيى (وهو
ابن سعيد
القطان) عن
عبيدالله.
أخبرني نافع
عن ابن عمر؛
أن
رسول الله صلى
الله عليه
وسلم قال (ما
حق امرئ مسلم،
له شيء يريد
أن يوصي فيه،
يبيت ليلتين،
إلا ووصيته
مكتوبة عنده).
[ش
(ما حق امرئ
مسلم) قال
الشافعي رحمه
الله: معنى
الحديث: ما
الحزم
والاحتياط
للمسلم إلا أن
تكون وصيته
مكتوبة عنده.
فيستحب
تعجيلها، وأن
يكتبها في
صحته، ويشهد
عليه فيها.
ويكتب فيها ما
يحتاج إليه].
{1}
Bize Ebû Hayseme Züheyr
b. Harb ile Muhammed b. El-Müsennâ El-Anezî, rivayet ettiler. Lâfız İbni'l-Müsennâ'nındır.
(Dedilerki): Bize Yahya —bu zât İbni Saîd El-Kattan'dır— Ubeydullah'dan rivayet
etti. (Demişki): Bana Nâfi', İbni Ömer'den naklen haber verdi ki, Resûlullah
(Sallallahu Aleyhi ve Sellem):
«Vasıyyet etmek istediği
bir şeyi bulunup da üzerinden iki gece geçen bir müslümanın hakkı ancak
vasıyyetinin yanında yazılı bulunmasıdır.» buyurmuşlar.
2 - (1627) وحدثنا
أبو بكر بن
أبي شيبة.
حدثنا عبده بن
سليمان
وعبدالله بن
نمير. ح
وحدثنا ابن
نمير. حدثني
أبي. كلاهما
عن عبيدالله،
بهذا الإسناد.
غير أنهما
قالا (وله شيء
يوصي فيه). ولم
يقولا (يريد
أن يوصي فيه).
{2}
Bize Ebû Bekir b. Ebî
Şeybe de rivayet etti. (Dediki): Bize Abede b. Süleyman ile Abdullah b. Numeyr
rivayet ettiler. H.
Bize İbni Numeyr dahî
rivayet etti. (Dediki): Bana babam rivayet etti.
Her iki râvi
Ubeyduilah'dan bu isnadta rivayette bulunmuşlardır. Ancak ikisi de :
«Vasiyyet edeceği bîr
şeyi oIen» demiş; «Vasıyyet etmek istediği» dememişindir,
3 - (1627) وحدثنا
أبو كامل
الجحدري.
حدثنا حماد
(يعني ابن زيد).
ح وحدثني زهير
بن حرب. حدثنا
إسماعيل (يعني
ابن علية).
كلاهما عن
أيوب. ح
وحدثني أبو
الطاهر.
أخبرنا ابن
وهب. أخبرني
يونس. ح
وحدثني هارون
بن سعيد
الأيلي. حدثنا
ابن وهب.
أخبرني أسامة
بن زيد
الليثي. ح وحدثنا
محمد بن رافع.
حدثنا ابن أبي
فديك. أخبرنا
هشام (يعني
ابن سعد). كلهم
عن نافع، عن
ابن عمر، عن
النبي صلى
الله عليه
وسلم. بمثل
حديث عبيدالله.
وقالوا جميعا
(له شيء يوصي
فيه). إلا في
حديث أيوب
فإنه قال
(يريد أن يوصي
فيه). كرواية
يحيى عن
عبيدالله.
{3}
Bize Ebû Kâmil
EI-Cahderî de rivayet etti. (Dediki): Bize Hammâd yâni İbni Zeyd rivayet etti.
H.
Bana Züheyr b. Harb dahî
rivayet etti. (Dediki): Bize îsmâil yâni îbni Uleyye rivayet etti. Bu râvilerin
ikisi de Eyyûb'dan rivayet etmişlerdir. H.
Bana Ebu't-Tâhir de rivayet
etti. (Dediki): Bize İbnİ Vehb haber verdi. (Dediki): Bana Yûnus haber verdi.
H.
Bana Hârûn b. Saîd
El-Eylî dahî rivayet etti. (Dediki): Bize İbni Vehb rivayet etti. (Dediki):
Bana Usâme b. Zeyd El-Leysî haber verdi. H.
Bize Muhammed b. Râfi' de
rivayet etti. (Dediki): Bize İbni Ebî Füdeyk rivayet etti. (Dediki): Bize Hişâm
yâni İbni Sa'd haber verdi.
Bu râvilerin hepsi
Nafi'den, o da İbni Ömer'den, o da Nebi (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'den
naklen Ubeydullah hadîsi gibi rivayette bulunmuş; ve hepsi: «Vasiyyet edecek
bir şeyi varsa demişlerdir. Yalnız Eyyub'un hadîsinde istisna vardır; çünkü o
Yahya'nın Ubeyduilah'dan rivayet ettiği gibi:
«Vasiyyet etmeyi
dilediği» demiştir.
4 - (1627) حدثنا
هارون بن
معروف. حدثنا
عبدالله بن
وهب. أخبرني
عمرو (وهو ابن
الحارث) عن
ابن شهاب، عن سالم،
عن أبيه؛
أنه
سمع رسول الله
صلى الله عليه
وسلم قال (ما حق
امرئ مسلم له
شيء يوصي فيه.
يبيت ثلاث
ليال إلا
ووصيته عنده
مكتوبة).
قال عبدالله
بن عمر: ما مرت
علي ليلة منذ
سمعت رسول
الله صلى الله
عليه وسلم قال
ذلك، إلا وعندي
وصيتي.
{4}
Bize Hârûn b. Ma'rûf
rivayet etti. (Dediki): Bize Abdullah b. Vehb rivayet etti. (Dediki): Bana Amr
—bu zât İbni'l-Hâris'tİr— ibni Şihâb'dan, o da Sâlim'den, o da babasından
naklen haber verdi ki, Sâlim'in babası Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve
Sellem)'i:
«Vasıyyet etmek istediği
bir şeyi bulunup da üzerinden üç gece geçen bir müslümanın hakkı ancak
vasıyyetinin yanında yazılı bulunmasıdır.» buyururken işitmiş.
Abdullah b. Ömer diyor
ki: Resûlullah (Sallallahu Aleyhi ve Sellem)'in bunu söylediğini işiteli
vasiyyetim yanımda olmaksızın üzerimden bir gece geçmiş değildir.
(1627) - وحدثنيه
أبوالطاهر
وحرملة. قالا:
أخبرنا ابن وهب.
أخبرني يونس.
ح وحدثني
عبدالملك بن
شعيب بن
الليث. حدثني
أبي عن جدي.
حدثني عقيل. ح
وحدثنا ابن
أبو عمر وعبد
ابن حميد.
قالا: حدثنا
عبدالرزاق.
أخبرنا معمر.
كلهم عن
الزهري، بهذا
الإسناد، نحو
حديث عمرو بن
الحارث.
{…}
Bana bu hadîsi
Ebu't-Tâhir ile Harmele de rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize ibni Vehb haber
verdi. (Dediki): Bana Yûnus haber verdi. H.
Bana Abdülmelik b. Şuayb
b. Leys dahî rivayet etti. (Dediki): Bana babam, dedemden naklen rivayet etti.
(Demişki): Bana Ukayl rivayet etti. H.
Bize ibni Ebî Ömer ile
Abd b, Humeyd de rivayet ettiler. (Dedilerki): Bize Abdürrezzak rivayet etti.
(Dediki): Bize Ma'mer haber verdi.
Bu râvilerin hepsi
Zührî'den bu isnâdla Amr b. E!-Haris'in hadîsi gibi rivayette bulunmuşlardır.
İzah:
Bu hadîsi Buhâri,
Tirmizî, Nesâî ve îbni Mâce «Vasâyâ» bahsinde muhtelif râvilerden tahrîc
etmişlerdir.
Vasiyyet: Lügatte
eklemek mânâsına gelir.
Şerîatte: Ölümden
sonraya izafe edilen bir temliktir. Bu temlike vasiyyet denilmesi sağ iken
yapılan bir şeyi öldükten sonrakine eklediği içindir.
İmam Şâfiî'ye göre bu
hadîsin mânâsı: «Müslüman için en akla uygun ve ihtiyat olan şey vasiyyetinin
yazılı olarak yanında bulunmasıdır.» demektir.